Mámleketlik xızmetlerin kórsetiw tarawında Mobil-ID sisteması ne ushın kerek?
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2022-jıl 20-apreldegi PP-113-sanlı Pármanı menen 2022-jıl 1-avgust ayınan baslap mámleketlik xızmetlerden paydalanıw ushın shaxstı identifikaciyalawdıń bar sisteması hám qurılmalarına qosımsha ráwishte fizikalıq shaxstı identifikaciyalawdıń Mobil-ID sisteması engizildi.
Mobil-ID sisteması degenimiz ne hám onnan qanday paydalanıw múmkin?
Mobile-ID – bul electron sanlı qoltańba talap etilmesten, barlıq túrdegi kompyuter hám mobil qurılmalarınan mámleketlik xizmetlerden paydalanıw imkaniyatı.
Mobil-ID sisteması — interaktiv mámleketlik xizmetlerin kórsetiwde paydalanıwshını dizimge alıw, identifikaciyalaw, autentifikaciyalaw, verifikaciya etiw ham mekemeler ara electron sheriklik etiwde paydalanıwshılar menen baylanıstı támiynlewge mólsherlengen mobil telefon nomerine jalǵanǵan identifikaciya sisteması.
Sistema qanday maqsette shólkemlestirildi?
Mámleketlik xızmetlerden alıstan paydalanıw, yaǵnıy onlayn paydalanıw ushın eń zárúr nárse bul – shaxstı identifikaciyaqılıw. Usınday identifikaciya quralı bolıp kóp jıllar dawamında electron sanlı qoltańba gilti bolıp esaplanadı. Elektron sanlı qoltańba gilti (ECP) giltiniń tiykarǵı kemshilikleriniń biri sonda– usı gilt arqalı mobil qurılmalar smartfonlar arqalı onlayn xizmetten paydalanıw quramalı edi. Sol maqsette hám házirgi rawajlanıp atırǵan ómir tárizi kompyuterden kóre, kóbirek mobil telefonlardan paydalanıw keń tarqalıp atırǵanlıǵın esapqa alıp, mámleketlik xızmetlerden sol mobil qurılmalar hám telefonlar arqalı keń paydalanıwdı jolǵa qoyıw maqsetinde Mobil-ID sisteması engizildi.
Mobil-ID qolaylıqları nede?
Usı sistema puqaralarǵa electron sanlı qoltańbadan paydalanbaǵan halda barlıq mámleketlik xızmetlerden paydalanıw imkaniyatın jaratadı. Máselen, házirgi kúnde electron sanlı qoltańbalarınıń ámel etiw múddeti 2 jıldı quraydı. Mobil-ID sisteması bolsa, mobil baylanıs xızmetlerinen paydalanıp atırǵan xalıq ushın óz aldına flesh-kartanı alıp júrmesten xızmetlerden paydalanıw imkaniyatın beredi. Sonnan:
One-ID sisteması arqalı mámleketlik organları hám shólkemleriniń portal hám maǵlıwmat sistemalarına kiriwde paydalanıwshılardıń shaxsın tastıyıqlaw (autentifikaciya etiw);
Mobil-ID sistemasınan paydalanıp atırǵan paydalanıwshınıń haqıyqıylıǵın tastıyıqlaw (verifikaciya etiw);
Electron mámleketlik xızmetlerden paydalanıw boyınsha berilgen arzalardı tastıyıqlaw;
Paydalanıwshı óziniń shaxsqa tiyisli maǵlıwmatların mámleket organları hám shólkemleri “Elektron húkimet” sisteması arqalı alǵanda bul haqqında xabarnamalar qabıl etiw solar qatarında.
Mobil-ID sistemasınan qalay dizimnen ótedi?
Túsinikli etip aytatuǵın bolsaq, Mobil-ID sisteması shaxstı onıń – mobil telefon nomeri arqalı identifikaciyalawdı názerde tutadı.
Mobil-ID sistemasınan dizimnen ótiw júdá ańsat. Bunıń ushın siz shaxsıńızdı tastıyıqlawshı hújjet (passport yaki júrgiziwshi guwalıǵıńız) penen ózińizge jaqın jaylasqan Mámleketlik xızmetler orayına yamasa notariuslerge barsańız boladı, bunda:
Mámleketlik xızmetler orayı operatorı yaki notariusqa shaxsıńızdı tastıyıqlawshı hújjetińizdi usınasız hám mobil telefon nomerińizdi aytasız (Esletpe: telefon nomeri ózińizdiń atıńızda bolıw kerek);
Operator yaki notaries sistema arqalı sizdi “one-ID” sisteması arqalı dizimnen ótkenligińizdi tekseredi, dizimnen ótpegen bolsańız dizimnen ótkeredi;
Sistema arqalı biometrikaliq maǵlıwmatlarıńız tastıyıqlanadı;
Telefon nomerińizge tastıyıqlawshı kod jiberiledi hám kod sistemaǵa kirgiziledi.
Pazılbek REYIMQULOV
Taxtakópir rayonı ádillik bóliminıń Mámleketlik xızmetler orayı direktorı
